مدیریت دارایی های فیزیکی
مانند تمام مفاهیم موجود در علم و تکنولوژی درگاه ورودی به این حوزه نیز با تعریف نگهداری و تعمیرات آغاز میشود و این به جهت وجود تصورات غلط بسیاری است که در این حوزه مطرح میشود. متاسفانه این تصورات غلط در ذهن بسیاری از مدیران و حتی کارشناسان و شاغلان در امر نگهداری و تعمیرات نیز وجود دارد.
اساسا نگهداری و تعمیرات (به اختصار نِت)، تنها حوزه نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه را شامل نمیشود، اگر چه این حوزه یکی از مهمترین استراتژیهای نگهداری و تعمیرات است. نگهداری و تعمیرات روغنکاری نیست، اگرچه روغنکاری یکی از فعالیتها و اقدامات مقدماتی در حوزه نگهداری و تعمیرات است. نگهداری و تعمیرات یک اقدام بحرانی و سریع برای تعمیر دستگاهها نیست؛ اگر چه سرعت بالا در اجرای فعالیتهای نگهداری و تعمیرات یکی از شاخصهای مهم در این زمینهاست.
نگهداری و تعمیرات یک هنر است؛ چرا که پیش از وقوع یک مشکل و همچنین در هنگام وقوع آن، توانایی انتخاب رویکردها و فعالیتهای مختلف وجود دارد. لذا مدیران، سرپرستان و کارشناسان و مسئولان نگهداری و تعمیرات از نقش پررنگتری نسبت به سایر پارامترهای دیگر حتی «ماهیت مشکل ایجاد شده» برخوردار خواهند بود.
لزوم پیاده سازی سیستمهای نگهداری وتعمیرات هزینههای نگهداری و تعمیرات، در مجموع، بخش عمدهای از هزینههای تولید را در بر میگیرد. با توجه به نوع صنعت مورد بررسی، این هزینه چیزی حدود ۱۵ تا ۶۰ درصد هزینه محصول تولید شده را در بر میگیرد. تحقیقات نشان دادهاست که حدود ۳۳ سنت از هر دلار که برای فعالیتهای نگهداری و تعمیرات هزینه میشود، مربوط به فعالیتهای غیر ضروری در حوزه نگهداری و تعمیرات میباشد این در حالی است که صنایع آمریکا سالانه حدود ۲۰۰ بیلیون دلار برای نگهداری و تعمیرات تجهیزات خود هزینه مینمایند. این بدان معنی است که مدیریت صحیح فرآیند نگهداری و تعمیرات، سالانه، ۶۰ بیلیون دلار صرفه جویی در این حوزه را به همراه خواهد داشت. ژاپنیها با درک اهمیت ویژهای که در مدیریت فرآیند نگهداری و تعمیرات در سیستمهای تولیدی احساس میکردند، اقدام به طراحی سیستمهای مختلف نگهداری و تعمیرات، از جمله TPM نمودند و آن را به عنوان یکی از زیر سیستمهای سه گانه تولید ناب به جهان معرفی نمودند.
نقش نگهداری و تعمیرات در فضای رقابتی بر اساس آن چه که تشریح شد، به کارگیری سیستم نگهداری و تعمیراتِ خاصِ یک سازمان، میتواند نقش بسیار زیادی را در کاهش قیمت تمام شده محصول نهایی ایفا نماید. اما این تأثیرات تنها محدود به هزینه نبوده و در سرعت ارائه محصول در کل زنجیره تامین، کیفیت محصول، قابلیت اطمینان، چابکی سازمان و عواملی از این دست نیز تأثیرات خاص خود را خواهد داشت که هر یک از آنها محلی از تامل خواهد بود. از این رو میتوان به نقش مهم و تأثیر گذار استراتژیهای مختلف نگهداری و تعمیرات بر روی کسب و کار یک بنگاه اقتصادی پی برد. در ادامه چگونگی تعاملات بین استراتژیهای نگهداری و تعمیرات و استراتژیهای کسب و کار مطرح خواهد شد.
کلیه بنگاههای اقتصادی، جهت رقابت در بازار بر اساس برخی اولویتهای مرتبط با توانمندیهایشان با یکدیگر به رقایت میپردازند. نگهداری و تعمیرات بخش جدایی ناپذیر تولید است که میتواند این اولویتهای رقابتی را تحت تأثیر قرار دهد و در نتیجه استراتژیهای کسب و کار را به شکل مثبت یا منفی متأثر سازد. عبارت استراتژی نگهداری و تعمیرات معمولاً به عنوان مجموعه خط مشیها و مفاهیم نگهداری و تعمیرات تفسیر شدهاست اما از دیدگاه کلان تر این خط مشیهای نگهداری و تعمیرات و مفاهیم، یکی از چند مولفه اصلی استراتژی نگهداری و تعمیرات را شکل میدهند. سایر مولفههای ساختاری در تعریف استراتژی نگهداری و تعمیرات عبارت است از ظرفیت نگهداری و تعمیرات، تجهیزات و تسهیلات نگهداری و تعمیرات، تکنولوژی نگهداری و تعمیرات و یکپارچه سازی افقی.در ادبیات این حوزه، استراتژی نگهداری و تعمیرات، به عنوان یک الگوی منسجم و جدا نشدنی و یکپارچه ساز تصمیمها در عناصر استراتژیهای متفاوت در تجانس با تولید، شرکت و استراتژیهای سطح کسب و کار معرفی میشود. استراتژی نگهداری و تعمیرات اهداف سازمان را آشکار میسازد و طبیعت کارکردهای اقتصادی و غیر اقتصادی را که قصد دارد برای سازمان به شکل یکپارچه انجام دهد، تعریف میکند.
اهداف اصلی استقرار سیستم نگهداری و تعمیرات
بیشینه کردن دوره عمر مفید تجهیزات و ماشین آلات.
بیشینه کردن قابلیت اطمینان تجهیزات و ماشین آلات.
بیشینه کردن کارایی کلی تجهیزات.
کمینه کردن تعمیرات اتفاقی تجهیزات و ماشین آلات.
کمینه کردن هزینههای توقفات فعالیت ها بر اثر خرابیهای تجهیزات و ماشین آلات.